Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

Μια ιστορική συνάντηση... (Καταγραφή του ΚΕΠΕΜ στον Πολύγυρο)




Αντώνης Κωνσταντινίδης, λαούτο
Γιώργος Δέας, τραγούδι
Γιώργος Κατερτζής, βιολί

Γιώργος Δέας τραγούδι,Αντώνης Κωνσταντινίδης λαούτο,Γιώργος Κατερτζής βιολί


Γλέντι τη δεκαετία του ’60. Δεύτερος από δεξιά ο τραγουδιστής της ηχογράφησης Γιώργος Δέας.
H ιστορία που θα σας πω ξεκινάει περίπου 5μισι χρόνια πίσω, όταν ήρθα στη Χαλκιδική για το διδακτορικό μου. Για ένα περίπου εξάμηνο, λοιπόν, έμεινα στο χωριό Βατοπαίδι, δίπλα στην Ορμύλια. Λίγα σπίτια παραπέρα από το δικό μου έμενε ο κύριος Γιώργος ο Δέας, με τον οποίο γνωριστήκαμε αμέσως στην εκκλησία, καθώς ανέβαινε στο ψαλτήρι. Τελικά η κυρα-Τασούλα και ο κύριος Γιώργος έγιναν οι δικοί μου άνθρωποι στο Βατοπαίδι, οι εν Χαλκιδική γονείς μου, όπως τους έλεγα. Από τις πρώτες μέρες κατάλαβα ότι ο κύριος Γιώργος ήταν τζουκ μποξ των τραγουδιών της Χαλκιδικής και άφταστη φωνή. Αφού χόρτασα τραγούδι κοντά του, η πρώτη μου δουλειά ήταν να πάρω όσες κασέτες είχε από παλιά, από γλέντια, από δικές του ηχογραφήσεις a capela κ.λπ. και να τις ψηφιοποιήσω. Μία κασέτα από αυτές περιείχε μία ηχογράφηση του 1982 σε ένα σπίτι στον Πολύγυρο, όπου έπαιζε βιολί ο Γιώργος Κατερτζής, βιολιστής του Πολυγύρου, λαούτο κάποιος Άγγελος Καρατζοβάλης από τα Βραστά, και τραγουδούσε ο Γιώργος ο Δέας.

Τον κ. Γιώργο τον ηχογράφησα μόνο του στο σπίτι του σε πολλά τραγούδια. Είχα μάθει, επίσης, ότι ζει ο Κατερτζής, ο βιολιστής δηλαδή, αλλά άρρωστος. Και έτσι σκεφτόμουν απλά να του πάρω μία συνέντευξη, αλλά όλο το ανέβαλα. Τον τελευταίο δε καιρό, και με αφορμή την επικείμενη κάθοδό μας στην Αθήνα, είχα προγραμματίσει την ηχογράφηση του κ. Γιώργου με όργανα. Έτυχε λοιπόν πριν από λίγο καιρό να έρθω σε επαφή με την οικογένεια του βιολιτζή και να μάθω ότι αυτός, παρότι αδύναμος και άρρωστος, παίζει ακόμα το βιολί.


Χθες, λοιπόν, πήγαμε, ο Αντώνης ο Κωνσταντινίδης (συνεργάτης πλέον του ΚΕΠΕΜ εδώ και λαουτιέρης) και εγώ, στον μπαρμπα-Γιώργο τον Κατερτζή και αφού τον ρωτήσαμε διάφορα, τον ηχογραφήσαμε και διαπιστώσαμε ότι παίζει ακόμα, αν και με μειωμένη σφριγηλότητα. Αποφασίσαμε λοιπόν επιτόπου, συνεννοηθήκαμε και με τον μπαρμπα-Γιώργο τον Δέα και έτσι σήμερα συναντήθηκαν για πρώτη φορά μετά από εκείνη την ηχογράφηση του 1982, μετά από 33 χρόνια. Ηχογραφήσαμε όσα τραγούδια άντεξε να παίξει ο υπέργηρος βιολιστής. Το κλίμα ήταν πολύ όμορφο, άνετο, συγκινητικό. Ο Δέας πληθωρικός, όπως πάντα, μερακλής, εντυπωσιακός.

Αποσπάσματα από την ηχογράφηση θα δείτε εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=DiuHSF4b3u4

Στο τέλος της ηχογράφησης τραγουδήσαμε όλοι μαζί το τραγούδι "Του ναύτη η μάνα", έτσι, ως αναμνηστικό της ηχογράφησης. Δείτε το εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=WXE5HxSiNlM

Την επόμενη εβδομάδα κανονίζουμε να ηχογραφήσουμε τον Δέα με νεώτερο βιολί, ώστε να πει όσα περισσότερα τραγούδια γίνεται...

Καλή ακρόαση!

Δημήτρης Μαντζούρης

ΥΓ.: Το μιξάρισμα και η επεξεργασία του ήχου στα βίντεο είναι προχειρότατα. Μην τα ξεσυνεριστείτε...



Πέμπτη 4 Ιουνίου 2015

Όσιος Ευθύμιος, ένα ξεχωριστό πανηγύρι στις 6 Ιουνίου ,στο σπήλαιο που ασκήτεψε

Όταν βρέθηκα στο χωριό Βράσταμα της Ορεινής Χαλκιδικής, ψάχνοντας ένα παλαιό πέτρινο για ανακατασκευή, δεν φανταζόμουν ότι η επιλογή του σπιτιού που θα έφτιαχνα και θα κατοικούσα αργότερα, θα συνδεόταν με το πανηγύρι του Όσιου Ευθύμιου.
Ένας από τους ιδιοκτήτες ήταν πατέρας μοναχού, που τα βήματα του τον οδηγούν συχνά στο χωριό με τα πολλά πανηγύρια και ιδιαίτερα στου Όσιου Ευθύμιου.  Η πρώτη μου επαφή με το χωριό σημαδεύτηκε με την συμμετοχή μου στο πανηγύρι που γίνεται στην μνήμη του.
Επιφυλακτικός στην αρχή, άγνωστος ακόμη και με τους παλιούς ιδιοκτήτες του σπιτιού, δέχθηκα την απλόχερη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων . Αν και συνηθίζεται οι κάτοικοι που δεν συνδέονται με το χωριό λόγω καταγωγής να αποκαλούνται "ξένοι", η ουσία της λέξης δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όλοι μια παρέα σε κοινό τραπέζι, να συμμετέχουν για την προετοιμασία του φαγητού , να τρώνε μαζί , να τραγουδούν και να χορεύουν. Κάτοικοι του ίδιου χωριού, αλλά και άλλοι όπως η οικογένεια μου, άγνωστοι που γίναμε γνωστοί, μια παρέα μαζί. Η ιδιαίτερη ομιλία μεταξύ τους μου φαινόταν σαν ξένη γλώσσα, ποτέ μου δεν κατάφερα να εξοικειωθώ, αντίθετα με την γυναίκα μου που έχει έφεση να εγκληματίζεται γρήγορα και να μαθαίνει. Παρ’ όλα αυτά λόγοι ευγένειας πολλές φορές επέβαλαν να κουνώ το κεφάλι μου αφηρημένα αν και δεν καταλάβαινα τίποτε. Στην πορεία των χρόνων κατάλαβαν την αδυναμία μου και με δούλευαν πειραχτικά, ενώ εγώ συμπαθώ να παρακολουθώ να συνομιλούν μεταξύ τους στα Βρασταμνά, για να εξελίσσομαι ιδιωματικά. Έχουν σπουδαιότητα αυτές οι ιδιομορφίες στην γλώσσα εφόσον προσδιορίζουν τον τόπο καταγωγής. Κάτοικος του χωριού αφιέρωσε πολύ χρόνο για να συγκεντρώσει τις λέξεις και να φτιάξει ένα λεξιλόγιο. Ελπίζω να αξιοποιηθεί στο μέλλον το εργαλείο αυτό ,από τον τομέα γλωσσολογίας του πανεπιστήμιου.
Πέρυσι εθελοντικά με παρότρυνση του φίλου μου Αντώνη, συμμετείχα στην προετοιμασία του χώρου για την υποδοχή των κατοίκων που διανύουν μία από τις δυσκολότερες διαδρομές (5,5 χιλιόμετρα περίπου).  Ξεκινά από το χωριό Βράσταμα, περνά από το φυσικό σπήλαιο του Όσιου Ευθυμίου, για να καταλήξει και πάλι στο χωριό Βράσταμα (υψόμετρο 540μ) από άλλη διαδρομή σε άλλα τόσα χιλιόμετρα περίπου. Η πρόσβαση  μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο και στην συνέχεια απαιτείται πεζοπορία για 15 λεπτά περίπου. Αυτό που εντυπωσιάζει κάθε πιστό και επισκέπτη είναι η εικόνα ανήμπορων σχεδόν γερόντων να φθάνουν μέχρι την σπηλιά.Η θέληση τις περισσότερες φορές ξεπερνά την σωματική αδυναμία. 
 Τα συναισθήματα ποικίλα από την συνεισφορά και την συμμετοχή σ’ αυτό το ξεχωριστό πανηγύρι. Μια σπηλιά σ’ ένα βράχο που στο παρελθόν υπήρξε το ασκητήριο των Οσίων Ευθυμίου και Ιωσήφ, είναι ο ιερός τόπος που συγκεντρώνεται κάθε χρόνο πλήθος κόσμου για να προσκυνήσουν και να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις του πανηγυριού που ακολουθούν  Θέλοντας πέρυσι να φυλάξω αυτές τις υπέροχες εικόνες έπαιξα ρόλο φωτογράφου και αποθανάτισα πολλά στιγμιότυπα που φαντάζουν σαν σήμερα.
Για φέτος οι Βρασταμνοί προσέρχονται στις 6 Ιουνίου και θα πραγματοποιήσουν πανηγυρική Θεία Λειτουργία προς τιμήν όλων των αγίων που είχαν ασκητέψει στην περιοχή. Η Ακολουθία θα αρχίσει στις 8 π.μ. ενώ μετά το πέρας της θα ακολουθήσει όπως και κάθε χρονιά το κουρμπάνι με φασολάδα που ετοιμάζουν με ιδιαίτερη επιμέλεια οι κάτοικοι των Βραστάμων  .
Ο Αντώνης πρωτοστατεί σ’ αυτές τις εκδηλώσεις, ενώ κάθε ηλικίας άτομα μαζεύονται γύρω του σαν το μελίσσι, κάτω από τα πλατάνια, δίπλα στα γάργαρα νερά στο ποταμάκι, για να τον συνοδέψουν στο τραγούδι και στον χορό. 
Την πρώτη φορά που πήγα εντυπωσιάστηκα και συνεχίζω να εντυπωσιάζομαι από την οργάνωση του χώρου με τραπέζια καρέκλες και άλλα απαραίτητα για την εξέλιξη του πανηγυριού. Όλα λειτουργούν σε πλήρη αρμονία, σαν να προηγήθηκε στρατιωτική προετοιμασία για το εξαιρετικό  αποτέλεσμα. Είναι δύσκολη η μεταφορά αντικειμένων, για τον λόγο ότι δεν υπάρχει άμεση πρόσβαση σε αυτοκίνητα. Τα μουλάρια και οι ανθρώπινες δυνάμεις κάνανε κουράγιο την θέληση, που ανέτρεψαν για άλλη μια φορά τα δεδομένα.
Ο τόπος είναι μια όαση να την επισκεφθεί ο καθένας, που θάθελε μια ξεχωριστή αύρα ηρεμίας και χαλάρωσης κι αν είναι δυνατόν να πλησιάσει πιο κοντά στους Αγίους. Τότε ίσως  η ψυχή του να γαλήνευε τα δύσκολα αυτά χρόνια που μας κατακλύζουν με τρόμο και μας φορτώνουν αγωνία για το μέλλον των παιδιών μας.

Τάσος Ορφανίδης






















Κυριακή 5 Απριλίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ ...
 από Αφροδίτη Καρύδα

Η Κυριακή μετά το Σάββατο του Λαζάρου είναι η Κυριακή των Βαΐων. Πρόκειται για την τελευταία Κυριακή της Σαρακοστής και ταυτόχρονα η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας. Ημέρα αφιερωμένη στην είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ.
Την επόμενη ημέρα της ανάστασης του Λαζάρου, ο Ιησούς ζήτησε από τους μαθητές του, να του βρουν ένα γαϊδουράκι. Πάνω σε αυτό σκόπευε να πάει στην Ιερουσαλήμ. Εκείνες τις ημέρες είχε μαζευτεί πολύς κόσμος στην πόλη, για τον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα. Το Εβραϊκό Πάσχα ήταν γιορτή που γινόταν σε ανάμνηση της απελευθέρωσης των Εβραίων από τους Αιγυπτίους.
Πάνω στο γαϊδουράκι, λοιπόν, εισήλθε ο Ιησούς στην Ιερή Πόλη. Ο λαός είχε ήδη μάθει για την Ανάσταση του Λαζάρου, αφού η Βηθανία απείχε μόλις 2,5 χιλιόμετρα από την Ιερουσαλήμ. Τόσο το θαύμα στη Βηθανία, όσο και η υπόλοιπη δράση του Ιησού οδήγησαν τον λαό να τον υποδεχθεί όπως όριζε το εθιμοτυπικό της υποδοχής των βασιλέων. Έστρωσαν κλαδιά (βάγια στα εβραϊκά) φοινίκων στους δρόμους από όπου περνούσε ο Ιησούς με το γαϊδουράκι και Τον επευφημούσαν τραγουδώντας «Ωσαννά ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, ο βασιλεύς του Ισραήλ».

Από τα βάγια, πήρε το όνομα η ημέρα αυτή. Με την είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ ξεκινά το Θείο Δράμα. Επειδή όμως ταυτόχρονα γιορτάζεται η είσοδός του ως Βασιλέας στην Ιερουσαλήμ, η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να γιορτάσουν καταλύοντας τη νηστεία και επιτρέποντας την βρώση ψαριών. Στις ημέρες μας, την Κυριακή των Βαΐων, όλες οι εκκλησίες στολίζονται με βάϊα. Επειδή στον ελλαδικό χώρο οι φοίνικες δεν απαντώνται συχνά για τον στολισμό χρησιμοποιούνται κλαδάκια δάφνης, ιτιάς, ελιάς ή μυρτιάς. Τα κλαδάκια αυτά μετά το πέρας της λειτουργίας, μοιράζονται στους πιστούς. Ο λαός μας πιστεύει ότι τα βάγια αυτά, έχουν ιαματικές και αποτρεπτικές για το κακό ιδιότητες.

Σάββατο 4 Απριλίου 2015

Τα κάλαντα του Λαζάρου


Τα κάλαντα του Λαζάρου ακόμα επικρατούν στις επαρχίες της Ελλάδος.
Ανάλογα με εκείνα των Χριστουγέννων,οι Λαζαρίνες και τα Λαζαράκια
με το κοφινάκι τους το Πασχαλινό γυρνούν στα σπίτια,τραγουδώντας και
παροτρύνοντας τον Λάζαρο να αναστηθεί.
Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες της Ελλάδας και του κόσμου.
από Ελένη Μέη Ασημακοπούλου (by eleni)
...............................................................................................................
ρθε Λάζαρος, ρθαν τ Βάγια,
ρθε τν Βαγιν βδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε κα μν κοιμσαι,
ρθε μέρα σου κα χαρά σου.
Πο σουν Λάζαρε; Πο σουν κρυμμένος;
Κάτω στος νεκρούς, σν πεθαμένος.
Δ μο φέρνετε, λίγο νεράκι,
πού ν᾿ τ στόμα μου πικρ φαρμάκι.
Δ μο φέρνετε λίγο λεμόνι,
Πού ν᾿ τ στόμα μου, σν περιβόλι.
ρθε Λάζαρος, ρθαν τ Βάγια,
ρθε Κυριακ πο τρν᾿ τ ψάρια.
Σήκω Λάζαρε κα μν κοιμσαι,
ρθε μάνα σου π τν πόλη,
σο φέρε χαρτ κα κομπολόι.
Γράψε Θόδωρε κα σ Δημήτρη,
γράψε Λεμονι κα Κυπαρίσσι.
Τ κοφνάκι μου θέλει αγά,

κι τσεπούλα μου θέλει λεφτά.

Σήμερα 04/04/2015 Ανάσταση του Λαζάρου


Σήμερα 04/04/2015 Ανάσταση του Λαζάρου
πολυτκιον.
χος α'.

Τν κοινν νάστασιν πρ το σο πάθους πιστούμενος, κ νεκρν γειρας τν Λάζαρον Χριστ Θεός· θεν κα μες ς ο παδες, τ τς νίκης σύμβολα φέροντες, σο τ νικητ το θανάτου βομεν· σανν ν τος ψίστοις, ελογημένος ρχόμενος, ν νόματι Κυρίου.


(από Αργυρώ Θεοφανίδου)



Τάφοι στην Αγία Γη και ο τάφος του αγίου Λαζάρου του θεολόγου Αθανασίου Μουστάκη

Ο ευαγγελιστής Ιωάννης κάνει εκτενή αναφορά στο φίλο του Χριστού Λάζαρο και στην ανάστασή του. Με αφορμή τη σχετική βιβλική διήγηση (Ιω. 11:38-47) θα δούμε κάποια στοιχεία από τη μορφολογία των τάφων της εποχής του Χριστού.

palaistin+
Ο Λάζαρος με τις αδελφές του ζούσαν στη Βηθανία ένα χωριό που βρισκόταν περίπου δεκαπέντε στάδια (τρία χιλιόμετρα) ανατολικά από την πόλη της Ιερουσαλήμ (Ιω. 11:18). Είναι γνωστά όσα προηγήθηκαν της αναστάσεως του Λαζάρου για το λόγο αυτό θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας στα όσα διαδραματίσθηκαν έξω από το χωριό στον τόπο όπου γινόταν οι ταφές.
Το πρώτο στοιχείο που μας δίνει ο ευαγγ. Ιωάννης είναι ο τύπος του ταφικού μνημείου του αγίου Λαζάρου: «ἦν δὲ σπήλαιον«. Επρόκειτο για μνημείο με σπηλαιώδη μορφή. Από μία πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι κατά την έποχη του Χριστού υπήρχε μία ευρεία ποικιλία μνημείων στην Αγία Γη.
Ας δούμε κάποιους τύπους:
Entrance of the Cave of Coffins, in the Bet Shearim National Park (Israel)
Σε αυτόν παρατηρούμε ότι υπάρχουν τρεις πύλες που περιβάλονται από κτιστές αψίδες και αυλή με πέτρινους τοίχους δεξιά και αριστερά για να συγκρατείται το χώμα. Στο εσωτερικό του συγκεκριμένου τάφου υπάρχουν λίθινες σαρκοφάγοι. ένα τόσο μεγάλο και φροντισμένο μνημείο ήταν τόπος ταφής πολλών ανθρώπων.
Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι οι Εβραίοι δεν επέτρεπαν την εκταφή, καθώς τη θεωρούσαν ως βεβήλωση για το νεκρό, συνέλεγαν όμως τα οστά και τα τοποθετούσαν σε λίθινα ή πήλινα οστεοφυλάκια. Κατά συνέπεια, οι χώροι ταφής των μεγάλων οικογενειών ήταν ευρύχωροι με πολλές θέσεις απόθεσης νεκρού, όπως διακρίνουμε στην επόμενη φωτογραφία.
Sanhedrin-Tombs1
Ένας άλλος τύπος ήταν σκαμμένος στην πέτρα με κίονες στην πρόσοψη, όπως ο λεγόμενος τάφος του Ζαχαρία, φωτογραφία του οποίου ακολουθεί:
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Οι τάφοι που αναφέραμε ήδη ανήκαν σε ευκατάστατες οικογένειες, οι οποίοες είχαν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν και να σηντηρήσουν μνημείο τέτοιου μεγέθους.
Οι περισσότεροι Ιουδαίοι δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα και έθαβαν τους νεκρούς τους σε απλούστευρες καταστευές.
Ο σπηλαιώδης τάφος που εικονίζεται στην επόμενη φωτογραφία είναι από τηνπρώϊμη εποχή του χαλκού (από το 3.000 π.Χ.).Bab-edh-Dhra-Early-Bronze-shaft-tomb-tb061604960-bibleplaces
Είναι πολύ απλούστερος από τους άλλους. Ουσιαστικά είναι μία σπηλιά με απλή διαμόρφωση της εισόδου της. Χρήση παρόμοιων μνημείων συναντάται και στην Παλαιστίνη του 1ου μ.Χ. αιώνα.
Από τη σημείωση του ευαγγ. Ιωάννη «ἦν δὲ σπήλαιον» οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο τάφος του αγίου Λαζάρου πρέπει να έμοιαζε με αυτόν.
Πράγματι οι φωτογραφίες που ακολουθούν από το μνημείο που θεωρείται ως ο τάφος του Λαζάρου δείχνουν ότι είναι κάπως έτσι.
Lazarus-Tomb
1893
2426206030086358056fisfdt_fs
Το μνημείο στη σημερινή του μορφή έχει αρκετό βάθος και για να φθάσεις στο χώρο που βρίσκεται η κρύπτη θα πρέπει να κατέλθεις αρκετά σκαλοπάτια.
40365-pOLYMPUS DIGITAL CAMERALazarus1a+stair+down33Lazarus1b+stair+up33Lazarus2+chamber33
Ο τάφος του Λαζάρου βρίσκεται στο βάθος του μνημείου και έχει τη μορφή ταφικού δωματίου. Ο χώρος της σπηλιάς έχει διαμορφωθεί κατάλληλα για να δεχτεί το νεκρό σώμα.
Lazarus3+tomb33
Ένα ενδιαφέρον σημείο είναι ο τρόπος με τον οποίο έκλειναν οι τάφοι. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρχαν λίθινες θύρες.
6112579-ancient-jewish-tomb-in-beit-shearim-israel6112581-ancient-jewish-tomb-in-beit-shearim-israel
Ένας άλλος τύπος θύρας ήταν αυτός που εικονίζεται αμέσως μετά. Επρόκειτο για μία πέτρα σκαλισμένη στο περίγραμμα της θύρας του μνημείου από τη μία μεριά και φαρδύτερη από την άλλη. Εφάρμοζε όπως μερικά πώματα σε μπουκάλια.
33461cbbbea9b8b6432bdceb62eb7a8a
Στην περίπτωση του Λαζάρου, αν δεχθούμε ότι το μνημείο που σήμερα θεωρείται ο τάφος του μάλλον ήταν κάτι τέτοιο (αν ήταν στην έξοδο του τάφου) ή μία πλάκα (αν ήταν στην οροφή του ταφικού θαλάμου). Ο Χριστός, κατά τον άγιο Ιωάννη είπε «ἄρατε τὸν λίθον» (Ιω. 11:39). Μία καλή μετάφραση θα ήταν «σηκώστε την πέτρα» αλλά θα μπορούσε να αποδωθεί και «απομακρύνετε την πέτρα» ή «βγάλτε την πέτρα». Στην πρώτη περίπτωση θα ήταν δυνατό να άναφέρεται στο λίθο της οροφής του ταφικού θαλάμου, ο οποίος θα ήταν οριζόντιος, στις άλλες περιπτώσεις είτε στο λίθο της εισόδου είτε στον λίθο που έκλεινε τον ταφικό θάλαμο.
Ο τρίτος τρόπος με τον οποίο έκλειναν τα ταφικά μνημεία φαίνεται ότι δεν ταιριάζει στην περίπτωση του αγίου Λαζάρου, αλλά στον τάφο του Χριστού.
Το μνημείο ήταν σκαμμένο σε βράχο και το έκλεινε μια κυλινδρική πέτρα, η οποία έπρεπε να κυλίσει για να αποκαλύψει το άνοιγμα του μνημείου. Ο ευαγγ. Ιωάννης και στην περίπτωση του τάφου του Χριστού χρησιμοποιεί το ρήμα «αἴρω». Ο λίθος ήταν «ἠρμένος ἐκ τοῦ μνημείου» (Ιω. 20:1). Οι άλλοι ευαγγελιστές όμως αναφέρονται σε κυλινδρικό λίθο ό οποίος έπρεπε να κυλιθεί.
Ματθαίου 27:60 «προσκυλίσας λίθον μέγαν» κατά την ταφή.
Ματθαίου 28:2 «ἀπεκύλισεν τὸν λίθον» ο άγγελος.
Μάρκου 15:46 «προσεκύλισεν λίθον» κατά την ταφή.
Μάρκου 16:2 «τὶς ἀποκυλίσει ἡμῖν τὸν λίθον;» αναρωτιούνται οι Μυροφόρες.
Μάρκου 16:3 «θεωροῦσιν ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος» τελικά.
Λουκά 24:2 «εὖρον τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον ἀπὸ τοῦ μνημείου» οι Μυροφόρες.
Από τα παραπάνω χωρία πρέπει να θεωρήσουμε βέβαιο ότι ο τάφος του Χριστού είχε καλυμμένη την είσοδό του από κυλινδρικό λίθο.
 empty_tomb213828370323_43250b3303_o
Στις προηγούμενες φωτογραφίες φαίνεται πως ακριβώς λειτουργούσε το σύστημα. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στη δεύτερη, υπήρχε λαξευμένος οδηγός ό οποίος βοηθούσε να μην πέσει ο κυλινδρικός λίθος. Η φωτογραφία αυτή προέρχεται από τον τάφο της βασιλικής οικογένειας τηςΑδιαβηνής και βρίσκεται έξω από την Ιερουσαλήμ. Η οικογένεια αυτή, ηγεμόνες ενός μικρού βασιλείου, βορειοανατολικά από την Αγία Γη, προσηλυτίσθηκε στον ιουδαϊσμό.
Παρόμοιας μορφής ήταν και ο τάφος της απογόνου των Ασμοναίων βασίλισσαςΜαριαμνής, αγαπημένης συζύγου του Ηρώδη, ο οποίος τελικά τη δολοφόνησε.

πηγή:amoustakis.wordpress.com